Camera! Actie! En actie genoeg! Sucker punch zit vol met actie: special effects, vechtscènes, ontploffingen, slow motion beelden. Ik moet zeggen: ik was verrast. De paar dingen die ik er van te voren over gehoord had, waren niet veelbelovend. Sterker nog: de belangrijkste reden dat de film op mijn scherm verscheen was vanwege de aanbeveling: een film met de beste 3D effecten. Iets waar ik nog niet eens van kon genieten… Maar toen ik er voor ging zitten was het een grote ervaring. En het verhaal?
Laat ik eerst beginnen met het gevoel wat mij vrij snel na het begin van de film bekroop: hier klopt iets niet: dit gaat voer iets anders dan we zien. Dubbelzinnige zinnen, instant-veranderingen van omgeving, Acteurs die meerdere rollen tegelijk spelen, muziek en songteksten die de actie bepalen, wezens met bijzondere eigenschappen… Dus al vrij snel in het begin probeerde ik mijn hoofd de puzzelstukjes van de film in elkaar te passen. Nu ik dit schrijf is dat nog niet gelukt… Maar ik weet dat er meer in zit dan een simpele actionflick.
Het verhaal gaat over een meisje wiens moeder onder verdachte omstandigheden overlijdt, de stiefvader dood dan haar zusje en schuift deze moord in haar schoenen, zodat hij de erfenis krijgt. Zij wordt dan afgevoerd naar een psychiatrische instelling. Ik vermoed dat dit de werkelijke inleiding is, hoewel ik ook hier nog een slag om de arm hou: waarom komt zij opeens met een pistool om haar zus te redden? En: de shot van het afgaande pistool zien we ook aan het einde nog een keer terug.
Maar laten we aannemen dat de gelaagdheid begint in de instelling. Zodra zij de instelling in loopt ziet zij een aantal objecten, objecten die je als game-liefhebber meteen herkent als belangrijk voor de voortgang van het spel, herstel, in dit geval: de film. Een sleutel, een kaart, een mes en vuur. Dit zijn de vier elementen die zij nodig denkt te hebben om te ontsnappen. De eerste laag die we in de instelling zien is die van de nachtclub: het oude theater dat de patiënten gebruiken om te recreëren en de sessies die een psycholoog/psychiater op het toneel houdt vinden we hierin terug. De trigger voor het scheppen van deze realiteit door de hoofdpersoon – op dat moment babydoll genoemd – is me even ontgaan de aankomende lobotomie. Als zij echter voor een persoon moet dansen, dan creëert zij weer een nieuwe realiteit. In deze realiteit vindt de meeste actie plaats: zij en haar vier collega’s moeten dan vechten om een van de vier elementen te bemachtigen. In het eerste segment krijgt zij dit (ipv vier echter vijf elementen!) te horen en krijgt zij haar wapens van een wijze man. Dit speelt bij een ninjatempel, het tweede segment speelt zich af tijdens WOII, het derde segment in een LOTR-achtige gevechtssetting en het vierde segment in een futuristische omgeving.
Mij bekroop al vrij snel het gevoel dat babydoll en de vier anderen allemaal dezelfde persoon zijn. Of laat ik het anders zeggen: allemaal een aspect van een persoon. Zij zijn min of meer gelieerd aan het object dat zij moeten bemachtigen of hun belangrijkste daad. Angst, onschuld, loyaliteit, moed. Dit vermoeden van de vier personen in een werd sterker naar mate de personen stierven. Ik meen me te herinneren dat in de film Identity – ook een aanrader in dit genre – iets soortgelijks plaatsvindt. Daarmee is de enige overlevende – Sweet Pea – ook gelijk de enige persoon die “echt” zou bestaan. Een reviewer van deze film stelt dat Baby Doll staat voor het fysieke. Dat verwijst voor mij gelijk naar een ander belangrijk thema dat in de film behandelt wordt: dat van de lichamelijke liefde. Baby Doll offert zichzelf aan het eind op: het fysieke lichaam wordt opgeofferd om te kunnen ontsnappen, om vrij te zijn. In de parallel van de nachtclub zie je dit ook gebeuren en ook hier kiest zij ervoor om vrij te worden. Naast de vraag of dat in de overzetting van die parallelle wereld naar de onze – is het geven van je lichaam de enige manier om vrij te worden? – juist is, kan de parallel met de lobotomie alleen maar negatief uitgelegd worden. De daad leidt juist tot een “dood” persoon of onderdeel van die persoon. Tegelijk: door de overgave van Baby Doll aan de lobotomie verandert de psychiatrische instelling en eindigt het kwaad. “The fifth is a mystery. Know that It will be a deep sacrifice, and a perfect victory” Komt bekend voor?
En dan wordt het eigenlijk pas echt interessant: trekken we de verschillende geschapen werkelijkheden naar de onze, dan beginnen de beelden, dialogen en acties en daarmee de vragen pas echt goed door te werken. Dus wil ik nu besluiten met een aantal vragen die misschien helpen om hierover na te denken:
– Is onze samenleving een nachtclub, waar wij alles moeten geven in onze persoonlijke dans? En om te ontsnappen ons fysiek te geven? Zijn er elementen die wij moeten bemachtigen om te ontsnappen? Hebben wij de hulp nodig van anderen? Vertrouwen wij elkaar? Hoe zijn wij überhaupt in die nachtclub terechtgekomen? Wie is de baas? Zijn er ook mensen die ons helpen om te overleven?
– Is onze samenleving een psychiatrische instelling? Zijn wij allemaal patiënten die genezen moeten worden? Is het iets fysieks of geestelijks? Wie zijn de behandelaars, bewakers en verplegers? Vanuit welk perspectief werken ze? De totale overgave die Baby Doll in de lobotomie heeft, verandert de instelling. Wat zegt dit?
– Is onze samenleving het gezin waarmee het verhaal begint: geen vader, moeder overleden door boze stiefvader, zus door stiefvader vermoordt, alleen, bang voor stiefvader. Wie of wat symboliseren zij?
– Muziek: Ja, de hele film draait om allerlei nummers, liedteksten, persoonlijke dansen en de therapeutische werking van bepaalde muziekstukken. Wat hebben de verschillende nummers te betekenen?
Om te eindigen met een quote waar mee de film eindigt:
And finally this question:
The mystery of whose story it will be.
Of who draws the curtain.
Who is it that chooses our steps in the dance?
Who drives us mad?
Lashes us with whips and crowning us with victory when we survive the impossible.
Who is it… that does all these things?
Who honors those we love for the very life we live?
Who sends monsters to kill us, and at the same time sings that we’ll never die?
Who teaches us what’s real and how to laugh at lies?
Who decides why we live and what we’ll die to defend?
Who chains us and who holds the key that can set us free?
It’s you…
You have all the weapons you need…
Now fight!”